Tọa lạc tại số 411, tổ 21, khu 1B, thị trấn Cái Bè (huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang) nhà cổ của ông Võ Văn Võ được xây dựng từ năm 1929 đến năm 1931, là một trong những công trình tiêu biểu cho kiến trúc nhà cổ Nam Bộ đầu thế kỷ 20.
Từ bên ngoài nhìn vào, ngôi nhà cổ của ông Võ được xây dựng trên mặt bằng hình chữ "Đinh" (丁), kiểu nhà rường xiên, trính, gồm 3 gian 2 chái, có 5 cửa vào nhà chính.
Gian trước nhà được che bằng song gỗ. Mái nhà lợp ngói vảy cá.
Bên trong ngôi nhà chính có 36 cột, trên hai cột cái trang trí đôi câu đối mang đại ý là gia chủ lấy đức tính trung hiếu làm đầu. Gian giữa ngôi nhà có phần hậu cung, là nơi thờ Phật và tổ tiên.
Các cột con của nhà chính đều trang trí liễn khảm xà cừ đề tài mai, lan, cúc, trúc rất độc đáo, hai bên là hai vách lụa có 18 khuôn chạm lộng các đề tài hoa lá.
Bên trên là 6 thanh kèo vỏ đậu, đầu mang cá hai bên chạm hoa lá, đuôi kèo chạm đầu rồng, trên các lá dông đuôi kèo lần chạm cá mô típ nghệ thuật truyền thống rất tinh xảo.
Đã qua bốn đời sử dụng và nhiều lần tu bổ, ngôi nhà vẫn giữ được nét những kiến trúc nguyên bản như thuở ban đầu.
Bên cạnh giá trị kiến trúc, nhà cổ của ông Võ còn lưu giữ được nhiều cổ vật quý như 5 đôi liễn, 3 bộ trường kỷ, 2 bộ ván, 3 tủ thờ, tất cả được khảm xà cừ rất đẹp. Ngoài ra còn nhiều đồ thờ bằng đồng tuổi đời trên dưới một thế kỷ.
Hàng năm, tại ngôi nhà này, gia đình ông Võ cúng giỗ tổ tiên trong gia tộc rất trọng thể. Họ vẫn lưu giữ một nghi tiết cúng đất đặc sắc vào ngày 14 tháng 4 Âm lịch với lễ vật cúng là đầu heo và chè.
Với nét kiến trúc dân gian độc đáo, vào năm 2000 - 2001 ngôi nhà của ông Võ Văn Võ đã được Tổ chức Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) chọn làm một trọng điểm đầu tư phát triển du lịch cộng đồng.
Từ đó đến nay, ngôi nhà có tuổi đời gần một thế kỷ đã trở thành một địa điểm tham quan thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.
Mời quý độc giả xem video: Độc đáo và đa dạng các món ăn của người Hoa ở Sài Gòn / VTV Travel.
Quốc Lê
