Công chức Hải quan TP Hồ Chí Minh kiểm tra hàng hóa nhập khẩu qua cảng Cát Lái. Ảnh: T.Hòa
Hải quan TP Hồ Chí Minh là đơn vị thực hiện thu chiếm 1/3 tổng nguồn thu ngân sách nhà nước (NSNN) toàn ngành hải quan và cũng chiếm 1/3 nguồn thu ngân sách của thành phố. Xem doanh nghiệp (DN) là đối tác đồng hành, tạo điều kiện thuận lợi cho DN phát triển sản xuất, kinh doanh,… là giải pháp căn bản giúp đơn vị nuôi dưỡng nguồn thu, tạo động lực bứt phá thu NSNN trong những tháng còn lại, khi dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp.
Những tín hiệu đáng mừng
Tính đến giữa tháng 5, Hải quan TP Hồ Chí Minh đã thu NSNN được gần 45 nghìn tỷ đồng, đạt hơn 41% dự toán pháp lệnh năm 2021 (108 nghìn tỷ đồng), tăng gần 8.000 tỷ đồng (gần 22%) so cùng kỳ năm 2020. Ước thực hiện đến ngày 30-6, số thu NSNN sẽ đạt hơn 58 nghìn tỷ đồng (gần 54% dự toán pháp lệnh và gần 52% chỉ tiêu phấn đấu), tăng hơn 21% so cùng kỳ năm 2020. Mức thu NSNN những tháng đầu năm tăng cao trong bối cảnh dịch bệnh tác động nặng nề là điểm sáng trong hoạt động thu NSNN của Hải quan TP Hồ Chí Minh. Là đơn vị chủ lực thu NSNN của Hải quan TP Hồ Chí Minh, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Sài Gòn khu vực 1 đạt kết quả rất khả quan. Ðến ngày 18-5, số thu NSNN của đơn vị đạt hơn 19 nghìn tỷ đồng (gần 42% so mục tiêu 46 nghìn tỷ đồng cả năm 2021). Phó trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Sài Gòn khu vực 1 Lê Nguyên Linh cho biết: "Ðây là con số rất ấn tượng trong bối cảnh dịch Covid-19 tác động tiêu cực, gây gián đoạn, đứt gãy quá trình sản xuất và vận chuyển hàng hóa; tình trạng thiếu công-ten-nơ diễn ra trên toàn cầu; nhiều hiệp định thương mại như Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA),… có hiệu lực khiến nhiều dòng thuế giảm mạnh".
Theo thống kê của Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Sài Gòn khu vực 1, sở dĩ đơn vị đạt được kết quả trên trong bối cảnh có nhiều khó khăn khách quan nhờ các DN vẫn cố gắng duy trì nhịp độ xuất, nhập khẩu hàng hóa; sự nỗ lực sáng tạo của toàn thể cán bộ, công chức ngành hải quan. Ở đây, cần nhắc đến sự đồng hành của các DN thực hiện tốt nghĩa vụ thuế và việc thực hiện nghiêm túc các giải pháp chống gian lận thương mại, buôn lậu, hàng giả qua cửa khẩu của ngành hải quan.
Các chi cục trực thuộc Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh đã tổ chức xác định dấu hiệu nghi vấn, tham vấn giá theo biểu thuế xuất, nhập khẩu hiện hành có nghi vấn giá tính thuế, trong đó ưu tiên kiểm tra chặt chẽ các nhóm hàng có kim ngạch lớn, thuế suất cao,... Tính đến giữa tháng 4, các chi cục đã tham vấn giá và bác bỏ trị giá khai báo gần 1.800 tờ khai hải quan, tăng thu cho NSNN gần 500 tỷ đồng. Trong đó, riêng Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Sài Gòn khu vực 1 đã phát hiện gần 3.700 tờ khai nghi vấn về giá, bác bỏ trị giá giao dịch hơn 1.200 tờ khai, tăng thu cho NSNN hơn 410 tỷ đồng. Mặt hàng có số thuế điều chỉnh tăng cao sau tham vấn giá chủ yếu là ô-tô. Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Sài Gòn khu vực 1, trong tổng số hơn 400 tỷ đồng tăng thu cho ngân sách qua kiểm tra trị giá khai báo của DN, chỉ tính riêng mặt hàng ô-tô nhập khẩu đã tăng thu cho ngân sách hơn 350 tỷ đồng.
Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay Tân Sơn Nhất, tính đến ngày 24-5, đã thu NSNN được gần 3.000 tỷ đồng, tăng gần 175 tỷ đồng (gần 7%) so cùng kỳ năm 2020. Phó trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay Tân Sơn Nhất Nguyễn Thị Cẩm Châu cho biết: "Ngay từ đầu năm, Chi cục đã rà soát các mặt hàng có nguy cơ gian lận thuế để thu đủ, kịp thời nộp ngân sách, nhất là các mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế tự vệ, thuế chống bán phá giá. Ngoài ra, đơn vị tổ chức gặp gỡ các DN nhập khẩu thường xuyên, có số thu lớn để nắm được kế hoạch nhập hàng của DN và hỗ trợ DN nhập hàng thuận lợi; chú trọng công tác giá, mã số, C/O,... ngay từ khâu đăng ký, bố trí cán bộ tham vấn xây dựng giá có trình độ chuyên môn cao, kỹ năng tham vấn tốt, có kiến thức thương phẩm học và thành lập nhóm phân tích thông tin quản lý rủi ro để kiểm soát những mặt hàng trọng điểm, tránh thất thu NSNN".
Ðồng hành doanh nghiệp
Số thu NSNN của Hải quan TP Hồ Chí Minh tăng cao cũng là dấu hiệu cho thấy TP Hồ Chí Minh nói riêng và cả nước nói chung bước đầu thực hiện thành công "mục tiêu kép", bảo đảm phòng, chống dịch và giữ vững chỉ tiêu phát triển kinh tế. Kim ngạch xuất, nhập khẩu tăng dẫn đến nguồn thu NSNN sáu tháng đầu năm nay ước tính tăng hơn 20% so cùng kỳ năm 2020. Bên cạnh đó, hoạt động kinh tế những tháng đầu năm của TP Hồ Chí Minh có bước tăng trưởng tương đối mạnh mẽ do sự thích ứng của các DN với hoạt động của nền kinh tế khi các hiệp định thương mại tự do chúng ta ký bắt đầu có hiệu lực. Từ đó, các DN sản xuất, kinh doanh tốt hơn, đóng góp vào ngân sách nhiều hơn,…
Kết quả thu NSNN những tháng đầu năm 2021 của Hải quan TP Hồ Chí Minh có được là quá trình nỗ lực và tâm huyết đổi mới phương thức thực hiện của đơn vị này trong công tác chỉ đạo, điều hành, triển khai các kế hoạch một cách hiệu quả. Ngay từ đầu năm, Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh đã xây dựng Kế hoạch "Cộng đồng DN và Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh là đối tác tin cậy, chung tay phục hồi kinh tế năm 2021" triển khai đến các đơn vị để tổ chức thực hiện nhằm đạt được mục tiêu: Thu đúng, đủ cho NSNN và tạo thuận lợi thương mại đối với hoạt động xuất, nhập khẩu cho cộng đồng DN phát triển. Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh đã lên phương án cụ thể, chi tiết về thu NSNN năm 2021; triển khai Chỉ thị số 215/CT-TCHQ ngày 15-1-2021 của Tổng cục trưởng Hải quan thực hiện các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu trong triển khai nhiệm vụ thu NSNN năm 2021.
Theo Phó trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay Tân Sơn Nhất Nguyễn Thị Cẩm Châu, để nuôi dưỡng nguồn thu NSNN, Chi cục xác định rõ phải luôn tạo môi trường thân thiện, góp phần chung tay cùng cộng đồng DN phục hồi và phát triển kinh tế khi dịch Covid-19 được kiểm soát. Bên cạnh đó, thực hiện quyết liệt công tác phòng, chống buôn lậu, trốn thuế, gian lận thương mại, gian lận xuất xứ, sở hữu trí tuệ, chuyển tải bất hợp pháp; công tác phòng, chống buôn lậu và vận chuyển trái phép các chất ma túy, tiền chất ma túy trên địa bàn quản lý của Chi cục,…
Bí thư Ðảng ủy, Cục trưởng Hải quan TP Hồ Chí Minh Ðinh Ngọc Thắng chia sẻ: "Cục Hải quan thành phố không coi DN xuất, nhập khẩu là đối tượng quản lý mà luôn lắng nghe, coi DN là những người bạn, đối tác để đồng hành, hỗ trợ nhau phát triển. Quan điểm đồng hành DN được Cục Hải quan thành phố đề ra từ năm 2016 và duy trì cho đến nay, tạo được sự thay đổi căn bản trong cách thức quản lý". Ðể lượng hóa hiệu quả các cuộc đối thoại với DN, Cục đã tổ chức biên soạn lại thành bộ câu hỏi - đáp cặn kẽ những thắc mắc, thậm chí dịch tài liệu ra tiếng nước ngoài để gửi lại cho các DN hay đại diện các hiệp hội quan tâm. Cơ quan hải quan thực thi nghiêm túc những cam kết với DN tại các cuộc đối thoại. Nhờ cách làm này, hầu như những vướng mắc nhỏ trong lần đối thoại sau không còn nữa, thay vào đó là việc trao đổi những ý tưởng lớn, những kinh nghiệm hay, góp ý trong quản lý chuyên ngành, hoặc hiến kế phát triển trong tương lai,... Trong khi dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh tập trung thực hiện các chuyên đề đã được giao, hạn chế việc kiểm tra tại trụ sở DN; rà soát việc thu thập thông tin kiểm tra các chuyên đề. Hiện Chi cục Kiểm tra sau thông quan đang rà soát một số DN có dấu hiệu lợi dụng xuất khẩu gian lận hoàn thuế VAT để kiểm tra sau thông quan; tiếp tục chuyên đề kiểm tra, chống gian lận, giả mạo xuất xứ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ theo chỉ đạo
của Tổng cục Hải quan và Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh.
Trong sáu tháng cuối năm, dự báo tình hình thu NSNN sẽ khởi sắc hơn do các chương trình hành động, kế hoạch phục hồi kinh tế bắt đầu "ngấm" vào sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, tất cả còn tùy thuộc diễn biến của dịch Covid-19 và sự nỗ lực thực hiện mục tiêu kép của các ngành, các cấp. Ðồng chí Ðinh Ngọc Thắng nhận định: Ðến nay, nhóm nguyên liệu, vật tư sản xuất vẫn tăng trưởng ổn định, góp phần tạo ra sản phẩm thành phẩm để xuất khẩu và bình ổn thị trường trong nước. Các DN đang nỗ lực thay đổi, có phương pháp làm việc phù hợp, tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, xây dựng kế hoạch, lộ trình cho năm 2021 và những năm tiếp theo. Cục Hải quan thành phố sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp hỗ trợ cộng đồng DN tăng cường xuất, nhập khẩu. Dự tính, trong cả năm nay, Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh phấn đấu thu NSNN đạt 115 nghìn tỷ đồng, bằng 106,48% dự toán pháp lệnh năm 2021 và tăng 20% so năm 2020.
