Ảnh: Akos Stiller/Bloomberg
Trong suốt 10 năm kinh nghiệm trong sự nghiệp vận tải đường bộ của mình, đây là lần đầu tiên Holly McCormick phải tìm cách phối hợp với một văn phòng đại diện tại Nam Phi để thuê những tài xế nước ngoài.
Với vai trò là nhân viên tuyển dụng của công ty vận chuyển Groendyke Transport, cô McCormick đã phải tăng ngân sách tuyển dụng lên gấp đôi kể từ khi đại dịch ập đến nhưng vẫn gặp khó khăn trong tìm kiếm ứng viên.
Suốt nhiều năm nay, Mỹ đã phải vật lộn với cơn thiếu thốn tài xế vận tải nặng nề, nhưng cơn thiếu thốn này đã đạt đến mức khủng hoảng do cơn đại dịch bắt đầu lây lan, khiến cho nhu cầu vận chuyển hàng tăng vọt cùng lúc với xu hướng về hưu sớm tăng đột biến.
Hậu quả từ đó rất nặng nề và có tầm ảnh hưởng rộng: Các trạm đổ xăng đối diện với tình trạng khan xăng, các sân bay dần cạn kiệt nhiên liệu phản lực, một nhà cung cấp thép không gỉ tuyên bố hủy bỏ hợp đồng bất khả kháng, và mức giá gỗ đạt mức kỷ lục, với một số nhà cung cấp nêu lý do vận chuyển chậm trễ.
Cô McCormick nhận định: “Nếu như chúng ta không vận chuyển được lượng hàng hóa này, thì nền kinh tế chắc chắn coi như sẽ sụp đổ”.
Vận tải đường bộ được đánh giá là yếu tố thắt cổ chai nghiêm trọng nhất trong một chuỗi cung ứng trì trệ do cơn đại dịch, kéo theo sự thiếu hụt nguồn cung xuyên suốt nhiều ngành công nghiệp, dẫn tới lạm phát tăng mạnh và đe dọa khả năng hồi phục kinh tế toàn cầu.
Jose Gomez-Urquiza, giám đốc điều hành của Visa Solutions, một văn phòng đại diện cho người nhập cư tập trung chủ yếu vào ngành công nghiệp vận tải đường bộ, cho biết: “Chúng ta đang trải qua cơn thiếu thốn tài xế vận tải trầm trọng nhất trong lịch sử”.
Nhu cầu thuê dịch vụ của Visa Solutions từ các công ty trong ngành công nghiệp vận tải đã tăng hơn gấp đôi so với trước đại dịch, và ông Jose cho biết “lý do của những nhu cầu tăng vọt đó 100% là do cơn thiếu thốn tài xế vận tải”.
Chỉ số nhu cầu về tài xế so với nguồn cung tăng vọt. Nguồn: Truckstop.com, Bloomberg
Việc thuê những tài xế vận tải từ nước ngoài đặt ra nhiều khó khăn như hạn mức thị thực và luật nhập cư phức tạp, nhưng những người hoạt động trong ngành vận tải đường bộ có thể tìm được một số giải pháp để vượt qua những rào cản đó sau khi chính quyền tổng thống Joe Biden đã thành lập cơ quan đặc biệt nhằm đối phó với những vấn đề trong chuỗi cung ứng có ảnh hưởng tới khả năng hồi phục kinh tế.
Vào tháng 7 vừa qua, thư ký bộ giao thông vận tải Pete Buttigieg, thư ký bộ lao động Marty Walsh, và phó quản trị viên của cơ quan quản lý an toàn vận chuyển cơ giới liên bang Meera Joshi đã tổ chức một buổi họp với các thành viên của ngành vận tải đường bộ để tìm thảo luận về những cố gắng nâng cao khả năng giữ nhân viên vận tải và giảm thâm hụt lực lượng lao động trong ngành này.
Một trong số những giải pháp mà ngành vận tải hướng tới là giảm độ tuổi lao động tối thiểu từ 21 tuổi xuống 18 tuổi đối với các tài xế liên bang và thêm vận tải đường bộ vào danh sách một số các ngành công nghiệp được phép bỏ qua một số quy trình chứng nhận nhập cư của bộ lao động.
Điều đó sẽ mang lại lợi thế cho Andre LeBlanc, phó chủ tịch quản lý hoạt động tại công ty Petroleum Marketing Group, một công ty có vai trò giám sát vận chuyển nhiên liệu tới 1300 trạm xăng, phần lớn ở đông bắc nước Mỹ.
Ông cho biết một số trạm xăng trong đó đã đối mặt với cơn cạn kiệt nhiên liệu kéo dài 12 giờ đồng hồ do họ “đơn giản không có khả năng tiếp tế những trạm xăng này khi không có đủ tài xế đạt tiêu chuẩn”, và ông ước tính công ty ông cần thêm khoảng 40 tài xế để đạt được hiệu suất yêu cầu.
Cùng lúc đó, trong 24 tài xế mà ông LeBlanc tuyển dụng thông qua một chương trình nhập cư liên bang, chỉ có 3 người hoàn thành đủ các bước trong quá trình xác minh.
Ông cho biết: “Hiện tại chúng tôi có 21 tài xế đạt tiêu chuẩn, có thể nhập cư đúng quy trình và sẵn sàng đặt chân tới đây để giải quyết những vấn đề này. Tuy nhiên, chúng tôi không thể nhận được câu trả lời nào khi hỏi về những việc chúng tôi có thể làm để thúc đẩy quy trình đó”.
Bên cạnh làn sóng về hưu sớm trong cơn đại dịch, những lệnh đóng cửa vào năm ngoái cũng đã khiến cho những tài xế mới gặp phải nhiều khó khăn trong theo học các trường đào tạo vận tải thương mại và nhận giấy phép. Các công ty đã bắt đầu đưa ra mức lương cao hơn, thưởng ký kết hợp đồng và tăng phúc lợi.
Nhìn chung, những cố gắng của họ chưa có nhiều ảnh hưởng trong việc thu hút lao động trong nước vào một ngành công nghiệp với thời gian làm việc khắc nghiệt, thiếu cân bằng đời sống và công việc và lâu nay chịu ảnh hưởng bởi những chu kỳ bùng nổ cố định.
Vào năm 2019, Mỹ thiếu hụt 60 ngàn tài xế, theo hiệp hội vận tải đường bộ Mỹ. Con số này được dự báo sẽ tăng lên mức 100 ngàn vào năm 2023, theo Bob Costello, kinh tế trưởng của hiệp hội.
Để hiểu được mức chênh nghiêm trọng giữa cung và cầu của ngành vận tải, bạn có thể kiểm tra chỉ số nhu cầu thị trường của Truckstop.com. Mặc dù chỉ số này đã giảm nhẹ kể từ khi đạt kỷ lục đỉnh điểm vào tháng 5 vừa rồi, hiện tại chỉ số này vẫn cao gấp 4 lần so với cùng kỳ năm 2019.
Theo Craig Fuller, nhà sáng lập và giám đốc điều hành của văn phòng thông tin và dữ liệu Freightwaves, đó là lý do vì sao ngày càng nhiều các công ty vận tải đang hướng sự chú ý của mình tới các tài xế đến từ Nam Phi và Canada. Các lao động từ các khu vực này thường có khả năng nói tiếng Anh tốt, giúp họ lấy giấy phép dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, Fuller đã chỉ ra rằng nếu chỉ đơn giản là đưa lao động nước ngoài vào làm việc, các công ty vận tải sẽ không giải quyết triệt để được các vấn đề đang ảnh hưởng không tốt tới ngành này. Ngành vận tải tại Mỹ đang phải đối mặt với thiếu hụt dung tích vận chuyển, với một lượng xe tải hoạt động ít bất thường, trong khi nhu cầu đang tăng vọt.
Ông cho biết: “Kể cả khi các công ty này tuyển dụng được tài xế, số lượng xe tải hoạt động vào bất cứ thời điểm nào cũng là cố định và có hạn, nên họ cần phải đối phó với cả hai vấn đề đó”.
Cùng lúc đó, Andrew Owens, giám đốc điều hành của A&M Transport, đang đối phó với vấn đề thiếu thốn nhân viên vận tải của công ty ông bằng cách tuyển dụng lao động nhập cư từ Mexico, châu Âu, Nam Phi và Canada. Công ty vận tải này đã tuyển dụng tới 20 lao động nước ngoài trong năm ngoái, nhưng ông Owens muốn thuê thêm ít nhất 12 lao động nữa để đáp ứng nhu cầu.
Ông đã chờ được thông qua hợp đồng đối với 15 người lao động từ 2017 đến nay, nhưng chỉ có 2 người trong số đó đã được thông qua trong một quá trình mà ông được thông báo sẽ mất 13 tới 18 tháng.
Ông Owens cho biết: “Họ đều có kinh nghiệm vận tải kiểm chứng được. Điều duy nhất họ cần là được hướng dẫn cách lái xe ở làn bên phải, và sau đó là họ có thể ngay lập tức bắt tay vào làm việc.”/.
Nguyễn Quang Minh (Theo Bloomberg)
