Học sinh học văn hóa trong trường nghề được thi tốt nghiệp THPT
Trong công văn, 2 Hiệp hội báo cáo Thủ tướng về việc thời gian gần đây nhận được nhiều thông tin của các cơ sở GDNN trao đổi, phản ánh những khó khăn trong tổ chức giảng dạy văn hóa THPT cho người học trong các cơ sở GDNN. Qua nghiên cứu, tìm hiểu, Hiệp hội thấy, việc giảng dạy văn hóa THPT trong các cơ sở GDNN gặp nhiều khó khăn, bất cập.
Vì thế 2 Hiệp hội báo cáo với Thủ tướng Chính phủ về những bất cập trong giảng dạy văn hóa THPT tại cơ sở GDNN: Theo quy định của Luật GDNN, Luật Giáo dục năm 2019, người học tốt nghiệp THCS đi học trình độ trung cấp (TC), có thể học thêm văn hóa THPT để liên thông lên trình độ cao hơn và Bộ trưởng Bộ GD&ĐT có trách nhiệm ban hành thông tư quy định về khối lượng kiến thức văn hóa THPT mà người học phải tích lũy. Tuy nhiên, đến nay Bộ GD&ĐT vẫn chưa ban hành được Thông tư này.
Học sinh học theo môn hình 9+ vừa học văn hóa, vừa học nghề tại trường CĐ Điện tử - Điện lạnh Hà Nội. Ảnh: Hằng Nga.
Trong thực tế, để các trường TC, cao đẳng (CĐ) tiếp tục giảng dạy nội dung văn hóa THPT cho người học nghề theo quy định của Luật GDNN, Bộ GD&ĐT đã có Công văn số 2691/BGD ĐT-GDDH ngày 23/6/2017 cho phép các trường tạm thời áp dụng nội dung chương trình văn hóa THPT theo quy định tại Thông tư số 16/2010/TT-BGDĐT ngày 28/6/2010 quy định về chương trình khung TC chuyên nghiệp. Tuy nhiên, Thông tư này đã hết hiệu lực thi hành.
2 Hiệp hội cũng báo cáo Thủ tướng việc trước năm 2018, tại nhiều địa phương, Sở GD&ĐT đã cho phép các trường (TC nghề, CĐ nghề, TC chuyên nghiệp, CĐ) được tổ chức giảng dạy chương trình GDTX cấp THPT (học 7 môn văn hóa bắt buộc).
Người học, sau khi hoàn thành chương trình được tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT để nhận được Bằng tốt nghiệp THPT. Ngoài ra, người học có bằng tốt nghiệp CT nếu đã học xong khối lượng kiến thức văn hóa THPT (4 môn) theo quy định tại Thông tư số 16/2010/TT-BGDĐT thì cũng được tham dự kỳ thi đại học.
Trường nghề liên kết với trung tâm GDTX mới được dạy văn hóa
Tuy nhiên, kể từ năm 2019, Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo các sở GD&ĐT không cho phép các cơ sở GDNN được tổ chức giảng dạy chương trình GDTX cấp THPT mà chỉ được giảng dạy khối lượng kiến thức văn hóa THPT theo quy định của Luật Giáo dục năm 2019 (tức là chỉ được dạy chương trình 4 môn học) để chỉ liên thông từ TC lên CĐ trong hệ thống GDNN, chứ không liên thông lên đại học (ĐH).
Khoảng 90% học sinh theo học tại trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội đều có nhu cầu tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT. Ảnh: Huy Bằng.
Tại Công văn số 2672/BGD ĐT-GDTX ngày 20/6/2019 về việc tăng cường quản lý, nâng cao chất lượng hoạt động tại các trung tâm GDTX, trung tâm GDNN-GDTX, cũng như các văn bản hướng dẫn, trả lời tại các địa phương, Bộ GD&ĐT đã quy định việc thực hiện chương trình GDTX cấp THPT để tham dự kỳ thi lấy bằng tốt nghiệp THPT phải do các trung tâm GDTX chủ trì thực hiện.
Thực tế ở nhiều địa phương, trong những năm gần đây, số học sinh tốt nghiệp THCS vào học GDNN ngày càng đông, trong số đó có đến trên 80% có nhu cầu học văn hóa THPT để tham dự kỳ thi quốc gia và lấy bằng tốt nghiệp THPT. Nhiều cơ sở GDNN ở các địa phương đã không được tiếp tục thực hiện giảng dạy chương trình GDTX cấp THPT. Nhiều UBND tỉnh như Bắc Giang, Lạng Sơn, Thái Nguyên,... đã có văn bản kiến nghị về việc này đều được Bộ GD&ĐT trả lời việc giảng dạy chương trình GDTX cấp THPT phải do các trung tâm GDTX thực hiện. Các trường TC, CĐ phải liên kết với trung tâm GDTX, chứ không được quyền tự tổ chức giảng dạy mặc dù trước đây đã được sở GD&ĐT cho phép.
Để tháo gỡ khó khăn cho các trường, Bộ LĐTB&XH đã có Công văn số 4066/LĐTBXH-TCGDNN ngày 16/10/2020 về việc giảng dạy văn hóa THPT cho học sinh tốt nghiệp THCS vào học trình độ TC, đề nghị Bộ GD&ĐT cho phép các trường TC, trường CĐ đã được sở GD&ĐT các địa phương đồng ý cho giảng dạy văn hóa THPT được tiếp tục giảng dạy văn hóa THPT cho người học của trường mình.
Tuy nhiên, ngày 2/11/2020, Bộ GD&ĐT đã có Công văn số 4656/BGD ĐT-GDTrH về việc giảng dạy khối lượng kiến thức văn hóa THPT trong các cơ sở GDNN. Theo đó, Bộ GD&ĐT chỉ đồng ý để các cơ sở GDNN thực hiện giảng dạy khối lượng kiến thức văn hóa THPT cho học sinh theo học trình độ TC để liên thông lên trình độ CĐ, chứ không đồng ý để các trường giảng dạy chương trình GDTX cấp THPT cho người học.
Kiến nghị trường trung cấp, cao đẳng được dạy văn hóa THPT
“Như vậy, hiện nay, hàng trăm trường TC, CĐ có đủ điều kiện và đã được sở GD&ĐT ở các địa phương cho phép giảng dạy văn hóa THPT (bao gồm cả chương trình GDTX cấp THPT) trước đây vẫn không được giảng dạy chương trình này. Quan điểm này chưa đúng với quy định của Luật Giáo dục năm 2019 và chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc ngành giáo dục năm 2020, gây khó khăn cho cơ sở GDNN và nhất là cho người học” – 2 Hiệp hội khẳng định.
Hai Hiệp hội kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ GD&ĐT cho phép trường trung cấp, cao đẳng được giảng dạy chương trình GDTX cấp THPT. Ảnh: Hằng Nga.
Hai Hiệp hội dẫn chứng việc, tính đến năm 2020, cả nước có 244 trường CĐ và 437 trường TC có thực hiện tuyển sinh và đào tạo trình độ TC cho các đối tượng tốt nghiệp THPT. Hiện tại có khoảng gần 400 trường có đủ điều kiện đáp ứng yêu cầu giảng dạy văn hóa THPT theo quy định của Bộ GD&ĐT. Mỗi năm hệ thống GDNN tuyển sinh được khoảng 350.000 học sinh học trình độ TC, trong đó có trên 80% số học sinh tốt nghiệp THCS có nguyện vọng học và thi lấy bằng tốt nghiệp THPT...
Từ tình hình trên, 2 Hiệp hội kính đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ GD&ĐT cho phép các trường TC, CĐ đã được sở GD&ĐT các địa phương đồng ý cho giảng dạy chương trình GDTX cấp THPT được tiếp tục giảng dạy chương trình này cho người học đến khi có quy định mới; Bộ GD&ĐT sớm ban hành thông tư quy định khối lượng kiến thức văn hóa THPT và việc giảng dạy văn hóa THPT trong các cơ sở GDNN.
Hai Hiệp hội cho rằng kiến nghị này để thúc đẩy việc phân luồng người học sau trung học vào GDNN theo Chỉ thị số 10-CT/TƯ ngày 5/12/2011 của Bộ Chính trị và Quyết định số 522/QĐ-TTg ngày 14/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ, góp phần phát triển nguồn nhân lực qua đào tạo cho quốc gia.
