Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc tại Đại hội lần thứ XVIII của Đảng Xã hội Pháp ở Tous, Pháp, tháng 12-1920. Ảnh: Tư liệu
Đáp ứng đòi hỏi của dân tộc và xu thế của thời đại, ngày 5-6-1911, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc ra đi tìm đường cứu nước. Khác với tất cả các sĩ phu yêu nước bậc cha chú và các phong trào do họ lãnh đạo, Người đã nhận thức việc cần làm ngay là tìm ra con đường cứu nước đúng đắn, tức là con đường vừa khoa học, vừa cách mạng, đáp ứng được yêu cầu lịch sử dân tộc, đồng thời phù hợp với xu thế thời đại.
Với năng lực trí tuệ sắc sảo và một vốn học vấn chắc chắn, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc hiểu nguyên nhân thất bại của các phong trào chống Pháp không phải vì thiếu lòng yêu nước, chí căm thù đế quốc hay khát vọng độc lập, tự do mà cái thiếu căn bản là tư tưởng tiên tiến soi đường. Kết hợp nhuần nhuyễn hoài bão cứu nước, cứu dân, trí tuệ và bản lĩnh, tư chất khoa học và tinh thần cách mạng, Người chắt lọc tinh hoa nhân loại, khám phá, tiếp nhận nhiều trào lưu tư tưởng, nhiều học thuyết.
Dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin, Người đã chuyển tải tư tưởng khoa học và cách mạng vào Việt Nam. Với cách làm khoa học, chu đáo, học thuyết giải phóng dân tộc mang nhiều dấu ấn, tư duy của Người được thâm nhập vào phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam, dẫn tới sự xuất hiện của 3 tổ chức cộng sản ở 3 kỳ trong vòng 6 tháng, từ giữa năm 1929 đến đầu năm 1930.
Sự ra đời của các tổ chức cộng sản là một đòi hỏi của tất yếu lịch sử. Vấn đề đặt ra là phải thống nhất các tổ chức cộng sản đó lại thành một Đảng duy nhất để tạo sức mạnh về tư tưởng và tổ chức, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã chủ động thực hiện và hoàn thành nhiệm vụ đó một cách xuất sắc, hợp nhất các tổ chức cộng sản thành một tổ chức duy nhất lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam vào đầu năm 1930.
Sự kiện này chứng tỏ giai cấp vô sản Việt Nam đã trưởng thành và đủ sức lãnh đạo cách mạng. Phong trào giải phóng dân tộc từ đây chấm dứt sự khủng hoảng, bế tắc về đường lối cứu nước. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, cách mạng Việt Nam chuyển sang một bước ngoặt mới, “làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản”.
Từ đầu năm 1930 trở đi, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc cùng Đảng ta dẫn dắt dân tộc Việt Nam làm nên nhiều thắng lợi vẻ vang mà đỉnh cao là cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đưa đất nước ta bước vào kỷ nguyên của độc lập dân tộc và xây dựng CNXH. Tiếp đó, Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lãnh đạo dân tộc ta đánh thắng hai đế quốc là Pháp và Mỹ, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, từ năm 1986 đến nay, đất nước ta thực hiện thắng lợi từng bước công cuộc đổi mới, phấn đấu tạo nền tảng “đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao”. Có thể khẳng định rằng, đó là những thắng lợi vĩ đại bắt nguồn từ sự kiện lịch sử cách đây 110 năm Ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước.
Như vậy, từ chủ nghĩa yêu nước chân chính, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã tin theo V.I.Lênin và Quốc tế thứ ba, tìm được con đường cứu nước đúng đắn: Giải phóng dân tộc theo con đường cách mạng vô sản. Ý nghĩa lịch sử lớn lao của sự kiện lịch sử đó là, với việc tìm ra được con đường cứu nước đúng đắn, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã sáng lập ra Đảng của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam. Đảng cùng với trí tuệ, bản lĩnh và phương pháp Hồ Chí Minh đã đưa dân tộc Việt Nam từng bước sánh vai cùng thời đại.
Với những biến cố lịch sử hơn một thế kỷ qua, ngày 5-6-1911 không chỉ là sự kiện đặc biệt đánh dấu sự khởi đầu của quá trình đi ra thế giới tìm con đường cứu nước, cứu dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh, mà còn là sự kiện mở ra quá trình Việt Nam từng bước hội nhập vào dòng tiến hóa theo xu thế mới của nhân loại dưới sự dẫn dắt của Người. Trong quá trình đó, trên cơ sở tiếp nhận những giá trị văn hóa - văn minh nhân loại và nắm bắt được xu thế phát triển của loài người trong thời đại mới, thông qua con đường cách mạng mà Người đã lựa chọn, Việt Nam đã kết hợp thành công sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại để tạo nên sức mạnh tổng hợp (cả lực, thế, thời) đưa tới những thắng lợi lịch sử cho cách mạng Việt Nam. Mặt khác, trong quá trình đó, dân tộc ta đã góp phần vào cuộc đấu tranh chung của nhân loại, làm cho thế kỷ XX trở thành thế kỷ phi thực dân hóa, thúc đẩy lịch sử loài người tiến lên theo hướng tiến bộ.
Ngày nay, trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN, với đường lối đổi mới của Đảng, trên thực tế, sự hội nhập quốc tế của Việt Nam cũng là tiếp tục quá trình dân tộc ta đi ra thế giới trong điều kiện lịch sử mới theo tư tưởng Hồ Chí Minh để thâu nhận các giá trị văn hóa - văn minh nhân loại và nắm bắt xu thế phát triển của loài người nhằm vận dụng phù hợp với thực tiễn của đất nước.
Trong bối cảnh thế giới đang có những diễn biến phức tạp, đan xen những thời cơ và thử thách, những tiêu cực và tích cực, những nghịch lý cuộc đời... thì ý nghĩa lịch sử và giá trị thời đại của tư tưởng Hồ Chí Minh nói chung và sự kiện Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước nói riêng càng được tỏa sáng hơn bao giờ hết. Và trong hành trình hội nhập cùng nhân loại đi đến tương lai sánh vai cùng các cường quốc 5 châu, chúng ta càng tin tưởng và kiên trì phấn đấu trên con đường Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đã chỉ ra, quyết tâm đưa ngọn cờ của Người đến đích thắng lợi.
