Đại sứ Pháp (giữa) chia sẻ về thư viện số trong buổi họp báo. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)
Ngày 7/4, Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam và Thư viện Quốc gia Việt Nam giới thiệu cổng thông tin Pháp-Việt: Thư viện Hoa phượng vỹ.
Tại địa chỉ , đây là bộ sưu tập “Di sản chung” gồm hơn 2.000 tài liệu tiêu biểu, từ các bộ sưu tập của hai thư viện quốc gia và các đối tác.
Di sản tư liệu độc đáo
Thư viện số bao gồm nhiều hình thức tư liệu từ thế kỷ 17 đến giữa thế kỷ 20 như bản in, bản viết tay, bản đồ, tranh vẽ, hình ảnh và cả âm thanh có thể tra cứu bằng tiếng Pháp và tiếng Việt. Ngoài ra còn có khoảng 20 bài giới thiệu của các chuyên gia, nhà nghiên cứu và quản lý thư viện của Pháp cũng như Việt Nam sẽ giúp hiểu rõ hơn về bối cảnh của những tài liệu.
Lần đầu tiên, các tài liệu lưu chiểu thời kỳ Đông Dương, từ năm 1922 đến năm 1954 được số hóa. Đây là bộ sưu tập tài liệu cực kỳ đa dạng: những bản dịch các tác phẩm phương Tây, các tác phẩm kinh điển của Việt Nam, những sáng tạo văn học mới, sách giáo khoa và sách kỹ thuật.
Những tài liệu được số hóa sẽ giúp những ai quan tâm đến lịch sử Pháp-Việt dễ dàng tra cứu. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)
Với vai trò kết nối ký ức Pháp và Việt Nam, các tài liệu được chia vào 8 đầu mục chính. “Lưu chuyển” là những câu chuyện thám hiểm, hướng dẫn du lịch và bộ sưu tập phong phú các bản đồ và nghiên cứu về đất nước và con người Việt Nam. “Truyền thống” khắc họa các khía cạnh khác nhau trong văn hóa Việt Nam gồm phong tục, kỹ nghệ và lễ hội. “Tư tưởng và tâm linh” giới thiệu những luồng tư tưởng tôn giáo và triết học chính của xã hội Việt Nam thời bấy giờ gồm nguồn gốc phương Đông (Nho giáo, Phật giáo, Đạo giáo…) hay nguồn gốc phương Tây (Thiên Chúa giáo và các triết lý đương thời). Mục “Văn học” cho thấy sự hình thành rộng rãi các tác phẩm văn học được xuất bản tại Việt Nam, bằng chữ Hán, chữ quốc ngữ hoặc tiếng Pháp, kinh điển hoặc sáng tác mới. Phần “Chuyển giao văn hóa” chứng tỏ sức mạnh thích ứng và chuyển đổi ở Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực nghệ thuật, giáo dục và thông qua hình thành chữ quốc ngữ. Ngoài ra thư viện còn có các đầu mục: “Các triều đại và chính quyền,” “Khoa học và Xã hội” và “Đời sống kinh tế.”
Sẻ chia di sản
Đại sứ Pháp Nicolas Warnery cho hay từ năm 2009, Thư viện Quốc gia Pháp đã theo đuổi chính sách số hóa và phát huy giá trị di sản tư liệu, hợp tác với các thư viện nước ngoài. Bộ sưu tập các thư viện số "Di sản chung" ra đời năm 2017 nhằm khám phá mối quan hệ giữa Pháp và các nước khác qua nhiều thế kỷ.
Mỗi thư viện số thuộc bộ sưu tập này cung cấp các di sản tư liệu trực tuyến tại các thư viện khác nhau trên khắp thế giới. Các bộ sưu tập này được đi kèm với các bài giới thiệu về nội dung và bối cảnh do các nhà nghiên cứu và học giả chấp bút.
“Mỗi tài liệu tạo nên kho tư liệu Pháp-Việt đều có lịch sử riêng, nhưng điều làm nên sự phong phú của các bộ sưu tập di sản là mối liên hệ mà chúng duy trì với hiện tại. Một đối tượng di sản không bao giờ cố định. Cách bạn nhìn nó và giải thích nó thay đổi theo thời gian và hoàn cảnh,” Đại sứ Nicolas Warnery nói.
Đại sứ khẳng định rằng thư viện số Pháp-Việt Nam, giống như những trang web khác trong bộ sưu tập "Di sản chung" là chứng nhân cho một di sản văn hóa đa dạng và có nhiều đan xen, được cung cấp cho công chúng thông qua những tài liệu đặc biệt vẫn không ngừng được nhắc đến trong các công trình nghiên cứu để làm mới ý nghĩa của nó, hôm nay và cho mai sau.
Quang cảnh hồ và một làng quê Nam bộ, tư liệu của Thư viện Quốc gia Pháp.
Ông Michel Espagne, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp, cho rằng nhờ có Việt Nam mà nước Pháp đã phát hiện và tiếp thu Phật giáo, lịch sử nước Pháp đan xen với lịch sử Việt Nam, có những điểm khác nhau nhưng cũng có những tương đồng.
“Có ký ức về nước Pháp trong Việt Nam, thì đồng thời cũng có ký ức về Việt Nam trong nước Pháp. Người dịch ‘Kim Vân Kiều’ sang tiếng Pháp cũng đã dịch truyện ngụ ngôn của La Fontaine sang tiếng Việt,” ông viết trong lời giới thiệu tại website https://heritage.bnf.fr/france-vietnam.
Ông Michel Espagne cũng lý giải tên của thư viện số này là biểu tượng của sự lạc quan và thân thiện, những đóa hoa phượng vỹ rực rỡ tô điểm các sân trường ở Việt Nam như trong những ghi chép của các tiểu thuyết gia hoặc những nhà lữ hành phương Tây./.
