- Thưa ông, vì sao phải đến hơn 20 năm thì những tư liệu này mới được trao tặng cho gia đình mà không phải sớm hơn?
- Mọi cái đều phải có duyên. Khi anh Trịnh Công Sơn mất được 8 năm, tôi có đề nghị với anh Trịnh Xuân Tịnh - em ruột nhạc sĩ, rằng nếu gia đình có làm không gian trưng bày thì tôi sẽ hiến tặng những kỷ vật đang giữ và tặng luôn cả phần ảnh đã chụp. Tuy nhiên lúc ấy không có ai đại diện. Đến năm 2016, tôi đặt vấn đề một lần nữa nhưng chị Trịnh Vĩnh Trinh bảo “cứ từ từ”. Năm nay tôi đã 60 rồi. Tôi thấy đây là thời điểm hợp lý nhất để trao tặng. Lúc này gia đình cũng đang muốn làm bảo tàng Trịnh Công Sơn. Còn với dự án Không gian văn hóa Trịnh Công Sơn mà tôi đang hợp tác sẽ có một phần tư liệu, hình ảnh của tôi và tư liệu mượn của gia đình để trưng bày. Tôi nghĩ đây là việc làm ý nghĩa với cộng đồng yêu mến nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.
- Tư liệu mà anh trao tặng sẽ góp phần mang đến cho công chúng hâm mộ nhiều góc riêng tư của Trịnh Công Sơn. Những tư liệu nào để lại ấn tượng với anh?
- Là những phần anh ấy viết thư cho bạn gái và bản thảo âm nhạc của anh. Để viết được những câu hát như mình nghe bây giờ, anh đã thay đổi rất nhiều ca từ, chỉnh sửa nhiều lần.
- Sau 10 năm chụp ảnh nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, đặc biệt là 4 năm “cùng ăn, cùng ở” với nhạc sĩ, anh đã có 10.000 bức ảnh chụp Trịnh Công Sơn. Góc ảnh nào của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn khiến anh nhớ nhất?
- Đó là ảnh chụp những lúc anh ấy ngồi một mình hút thuốc và những hôm anh ấy không muốn gặp ai. Thường anh đứng ở cửa sổ, hoặc ngồi trên ghế da và nghịch những viên đá.
Tôi lựa ra gần 10.000 bức ảnh, chỉ có 3 - 5 bức chụp anh Sơn cười. Khi chụp ảnh Trịnh Công Sơn, tôi chỉ đề nghị anh đứng ở vị trí này, vị trí kia, còn anh đứng như thế nào, thể hiện ra sao hay làm gì thì tùy anh. Lúc anh hút thuốc, lúc đọc báo... Tôi tôn trọng toàn bộ những giây phút đó của anh.
Chân dung nhạc sĩ Trịnh Công Sơn qua góc nhìn NSNA Dương Minh Long.
- Trịnh Công Sơn trong âm nhạc và Trịnh Công Sơn đời thường khác và giống nhau như thế nào?
- Sự giống nhau trong âm nhạc và trong đời sống thường nhật là tinh thần, sự tối giản - hết sức giản dị trong ứng xử với những người xung quanh. Anh có một đời sống sinh hoạt như tất cả mọi người. Chỉ là tư duy, triết lý sống của anh ấy có khác mọi người. Cách ứng xử với âm nhạc và trong đời sống bình thường gần như không có sự khác biệt. Bạn nghe nhạc hay trò chuyện với anh ấy thì gần như bạn đã gặp anh ấy rồi. Trong âm nhạc anh cũng muốn nói điều đó, nhưng phải để cho các chuyên gia, những người sâu sắc hơn bình luận. Còn tôi là người làm nhiếp ảnh, cố gắng ghi chép lại những gì hết sức giản dị về đời sống của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Chắc là sẽ có dịp, qua những tập sách ảnh, tôi sẽ giới thiệu đến công chúng.
- Khi nhạc sĩ Trịnh Công Sơn mất, anh từng muốn đốt đi những tư liệu ấy. Nhưng rồi hơn 20 năm qua, anh vẫn gìn giữ một cách trân trọng?
- Người mình yêu quý nhất không còn nữa thì ngay cả số phim tôi chụp anh ấy trong hơn 10 năm là gần 10.000 kiểu, tôi cũng không muốn lưu giữ nữa. Rất khó diễn tả cảm giác đó. Sau nhiều năm, tôi biết gia đình muốn làm bảo tàng hoặc Không gian văn hóa Trịnh Công Sơn và nghĩ rằng đây là dịp thích hợp nhất để trao tặng cho gia đình, để có thể giới thiệu những gì liên quan đến tác phẩm của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đến với những người yêu mến nhạc sĩ ở cả Việt Nam và nước ngoài.
Riêng phần hình ảnh, tôi đang muốn thực hiện một cuốn sách ảnh về Trịnh Công Sơn, được chia làm nhiều phần: Trịnh Công Sơn với Trịnh Vĩnh Trinh, Trịnh Công Sơn với Hồng Nhung, Trịnh Công Sơn với Trịnh Công Sơn...
Đối với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, cho đến giờ phút này tôi chỉ có một tâm niệm rất đơn giản thôi. Tôi chỉ làm tất cả bằng chính tình yêu của cá nhân - tình yêu của tôi với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, tình yêu của tôi với những ca khúc của anh ấy. Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đối với tôi là một người bạn lớn!
- Trân trọng cảm ơn nghệ sĩ nhiếp ảnh Dương Minh Long!
