Cuối tháng 6, Sina đưa tin show truyền hình Manh thám phá án tái hiện bộ phim Tây du ký 1986. Tôn Ngộ Không - Lục Tiểu Linh Đồng là khách mời đặc biệt của chương trình. Ông giao lưu cùng các đồng nghiệp trẻ tuổi, cầm gậy Như Ý múa võ như thời đóng Tây du ký hơn 30 năm trước.
"Muốn đánh bật hình tượng do Lục Tiểu Linh Đồng đóng có lẽ là quá trình dài lâu, ít ra phải 30 năm nữa. Còn đối với bản phim Tây du ký 1986 lại là một tường thành cả trăm năm khó lòng vượt qua", Sina bình luận.
Cũng trong tháng 6, Vương Diễm đóng lại vai Tình Nhi ở tuổi 47.
Theo Sina, trường hợp của Lục Tiểu Linh Đồng hay Vương Diễm cho thấy thực trạng chết vai, cũng có thể xem là kiếm tiền dài lâu chỉ bằng một tác phẩm của sao Hoa ngữ, và sự thiếu hụt nghiêm trọng dự án bom tấn có tầm hưởng mới tại Trung Quốc.
Vai diễn cả đời
Thành công của Tây du ký 1986 giúp Lục Tiểu Linh Đồng được khán giả toàn châu Á yêu thích nhờ hình tượng Tôn Ngộ Không. Ông nổi tiếng chỉ sau một bộ phim.
Theo Sohu, có hơn 20 diễn viên từng đóng Tôn Ngộ Không trên màn ảnh, nhưng chỉ duy Lục Tiểu Linh Đồng được tán tụng là tượng đài của Tây du ký.
Tôn Ngộ Không do Lục Tiểu Linh Đồng thể hiện được xem là tượng đài khó lật đổ. Ảnh: Sina.
Bản phim kinh điển năm 1986 đã giúp ông có chỗ đứng trong nền văn hóa Mỹ hầu, đến nay vẫn chưa tìm ra người thay thế. Theo Sina, người Trung Quốc thường nói: "Nhắc đến Tôn Ngộ Không là nghĩ tới Lục Tiểu Linh Đồng. Nói Lục Tiểu Linh Đồng là nghĩ về Tôn Ngộ Không".
Bao Thanh Thiên là tác phẩm kinh điển không thua kém gì Tây du ký hay Hoàn Châu cách cách trên màn ảnh Hoa ngữ. Hình tượng nhân vật Bao Công uy nghiêm, oai vệ của nam diễn viên Kim Siêu Quần đã trở thành vai diễn ai cũng ngại đóng, được nhiều thế hệ khán giả truyền hình yêu mến.
Trên On, đạo diễn Lý Thiêm Thắng từng chia sẻ ông mất nhiều thời gian và công sức để tìm nữ diễn viên có khả năng vượt qua cái bóng của Trần Ngọc Liên trong bản mới Thần điêu đại hiệp (1995). Cuối cùng, ông quyết định trao vai diễn cho Lý Nhược Đồng, một nữ tiếp viên hàng không vừa gia nhập TVB và chỉ mới đóng vai phụ trong vài dự án nhỏ.
Kết quả, "Cô cô" Lý Nhược Đồng trở thành hình tượng kinh điển cả về sắc đẹp lẫn diễn xuất. "Với khí chất băng thanh ngọc khiết, vẻ đẹp trầm buồn và thoát tục, Lý Nhược Đồng được xem là một hiện thân hoàn hảo của mỹ nhân trong tiểu thuyết Kim Dung", theo On.
Giống Lý Nhược Đồng, Lưu Diệc Phi cũng thành danh nhờ tiểu thuyết kiếm hiệp của cố nhà văn Trung Quốc. Năm 2003, người đẹp được giao vai Vương Ngữ Yên trong Thiên long bát bộ khi chưa đầy 16 tuổi. Kim Dung từng tuyên bố Lưu Diệc Phi là Vương Ngữ Yên xinh đẹp, thoát tục bước ra từ tiểu thuyết, là hình mẫu ông tưởng tượng.
Đây cũng là vai diễn đầu tiên đưa tên tuổi của nữ diễn viên Hoa Mộc Lan bước lên tầm cao mới. Cũng từ đây, cô khán giả ưu ái gọi với danh xưng "thần tiên tỷ tỷ".
Thế loay hoay của diễn viên
Theo Sina, một vai diễn thành công, gây ấn tượng lớn là đòn bẩy giúp sự nghiệp của diễn viên thăng hoa, đưa tên tuổi đến gần hơn với khán giả. Thế nhưng điều này cũng vô tình khiến họ bị "đóng khung" trong một hình tượng nhân vật, trở thành cái bóng khổng lồ khó thoát ra.
Cây viết Dương Nhã Phương của tạp chí Tài chính và Kinh tế Bắc Kinh đặt ra câu hỏi: "Diễn viên chỉ cần thành công với một vai diễn là có thể hưởng mọi vinh quang từ nhân vật đó?".
Lục Tiểu Linh Đồng bị chê ăn bám "Tôn Ngộ Không" hơn 30 năm qua. Ảnh: Sohu.
Nếu nhìn vào Lục Tiểu Linh Đồng, câu trả lời là đúng như vậy. "Con đường kiếm sống của sao gạo cội chỉ dựa vào Tôn Ngộ Không ăn đến già cũng không hết". QQ bình luận.
Sau bộ phim Tây du ký, Lục Tiểu Linh Đồng tham gia nhiều vai diễn khác nhau trong các bộ phim như Cha con Mỹ Hầu Vương, Búp bê khỉ, 1939 - Ân Lai trở lại quê hương, Liên Thành Quyết, Tân Yến Tử Lý Tam, Tham tiền... Tuy nhiên, các tác phẩm của ông đều thất bại và nhận về vô số bình luận tiêu cực từ khán giả.
Vai diễn giúp Lục Tiểu Linh Đồng đi vào hàng bất hủ cũng là nhân tố khiến ông lao đao, chịu sự hắt hủi. Những năm trở lại, Lục Tiểu Linh Đồng là nghệ sĩ bị chỉ trích "ăn mày quá khứ" nhiều nhất trong Tây du ký 1986.
Dư luận Trung Quốc ngán ngẩm, cho rằng ông là nghệ sĩ kém tài và khinh thường sự sáng tạo khi lạm dụng thái quá hình tượng Tôn Ngộ Không trong mọi sản phẩm nghệ thuật.
Đóng nhiều phim nhưng Lý Nhược Đồng vẫn chỉ được nhớ đến với vai Tiểu Long Nữ. Ảnh: Weibo.
Sau Thần điêu đại hiệp, Lý Nhược Đồng còn được yêu thích với vai diễn Vương Ngữ Yên trong Thiên long bát bộ, Dương Bát Muội trong Dương gia nữ tướng.
Tuy nhiên, không vai diễn nào của cô có thể vượt qua thành công Tiểu Long Nữ, thậm chí còn trở thành danh xưng trong giới của nữ diễn viên. Tình trạng tương tự cũng xảy ra với Lưu Diệc Phi.
Gần đây, Vương Diễm nhận bình phẩm tiêu cực khi tái hiện vai diễn để đời Tình Nhi trong Hoàn Châu cách cách. Tuy nhiên, dấu vết tuổi tác đã hiện hữu trên gương mặt nữ diễn viên. Đa số khán giả cho rằng Vương Diễm không nên tiếp tục thể hiện nhân vật này trên sân khấu để giữ lại kỷ niệm đẹp.
Kim Siêu Quần từng chia sẻ nhân vật trở thành một phần cuộc sống gây không ít ảnh hưởng đến ông. Hơn 45 năm làm nghề, ông từng 12 lần vào vai Bao Thanh Thiên trong 12 bản phim. Các vai diễn khác trong sự nghiệp đều trở nên lu mờ vì Kim Siêu Quần đi đến đâu cũng được gọi là Bao đại nhân.
"Đó là quãng thời gian khó khăn với tôi khi cố gắng đa dạng các nhân vật, nhưng có lẽ khán giả chỉ nhớ đến duy nhất vai Bao Thanh Thiên mà khó chấp nhận những vai diễn khác", nam diễn viên chia sẻ.
Trong khi đó, Lục Tiểu Linh Đồng cho hay thành tựu quá lớn của Tây du ký khiến ông rơi vào trạng thái mơ hồ, áp lực trong việc chọn vai mới. 3 năm liên tiếp, sao gạo cội không nhận được kịch bản phim nào.
"Muốn tìm được vai diễn hay hơn Tôn Ngộ Không với tôi là điều rất khó khăn. Có một số vai diễn tôi biết rằng cả đời cũng không thể đóng được. Liệu một ngày nào đó Lục Tiểu Linh Đồng trở thành tội phạm, giang hồ hay kẻ bất lương đầu trộm, đuôi cướp... khán giả có đón nhận hay không?", ông trăn trở.
Thị trường khan hiếm tác phẩm kinh điển
Theo Sina, nguyên nhân đầu tiên khiến Lục Tiểu Linh Đồng, Kim Siêu Quần, Vương Diễm hay nhiều nghệ sĩ không thoát khỏi cái bóng của một diễn, đến từ chính sự kỳ vọng của khán giả. Công chúng luôn chờ đợi vai diễn sau ấn tượng hơn vai diễn trước đối với các nghệ sĩ.
Tuy nhiên, vì những dự án phim mờ nhạt cùng loạt vai diễn không có gì đặc sắc, nổi bật, đa số những cái tên nói trên phải đối mặt với những bình luận tiêu cực về diễn xuất một màu, rập khuôn và không có sự táo bạo trong cách chọn vai.
Lục Tiểu Linh Đồng hứng chịu đủ lời cay nghiệt khi bám víu và "thương mại hóa" hình ảnh Tôn Ngộ Không. Tác phẩm mới nhất của ông, Tham tiền là phim dở nhất năm 2020 với 2,5/10 điểm chất lượng. Tham tiền còn gây bức xúc khi cài cắm các chi tiết về Tây du ký vào một tác phẩm không liên quan.
Vương Ngữ Yên là vai diễn nổi bất nhất trong sự nghiệp của Lưu Diệc Phi. Ảnh: Sina.
Chưa kể việc nổi tiếng vượt trội chỉ nhờ một tác phẩm khiến nghệ sĩ ngủ quên trong chiến thắng, bỏ bê việc trau dồi năng lực. Lưu Diệc Phi nằm trong top "bình hoa di động", diễn dở của showbiz Hoa ngữ.
Theo Sina, thoát được vai diễn hay không nằm ở khả năng diễn xuất của diễn viên. Hơn nữa, họ cần có mắt nhìn kịch bản, tránh tham gia dự án chất lượng kém gây tổn hại danh tiếng.
Dù có không ít diễn viên bị chê trách lạm dụng hình tượng cũ, thực tế mỗi lần họ xuất hiện trước truyền thông đều nhận được sự quan tâm của dư luận.
Theo Sina, điều này xuất phát từ việc thị trường phim ảnh Trung Quốc vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu khán giả. Hình tượng Tôn Ngộ Không, Bao Thanh Thiên đến nay chưa có lớp thay thế kế cận được công nhận.
Chưa kể, nhiều nhà sản xuất hiện tại thay vì hoàn thiện những dang dở của bản phim trước, lại có xu hướng phá nát kinh điển khi cải biên quá đà. Những yếu tố trên khiến công chúng buộc phải hoài niệm quá khứ.
Theo Sina, 80% phim Trung Quốc hiện tại là thể loại mì ăn liền mang tính thị trường, không mang định hướng sáng tạo nghệ thuật có ý nghĩa. Trong khoảng một thập kỷ trở lại đây, các phim điện ảnh và truyền hình do Trung Quốc sản xuất không tạo được hiệu ứng lớn về cả mặt giá trị đại chúng lẫn giá trị văn hóa - nghệ thuật. Đó là điều những tác phẩm kinh điển từng làm được.
Bao Thanh Thiên không chỉ dành cho dân chúng xem mà còn là lời cảnh tỉnh cho những kẻ tham quan, thoái hóa biến chất ngày nay. Theo Sina, trẻ nhỏ thích Tôn Ngộ Không nhưng nhân vật này không chỉ thuộc về trẻ nhỏ, mà là tuổi thơ của nhiều thế hệ.
"Chúng ta nên nhìn nhận một vấn đề: phim kinh điển và nhân vật kinh điển màn ảnh là nét văn hóa cần lưu giữ. Và để có thể lưu truyền mãi mãi, phải cho phép thế hệ sau thử sức và tham chiếu", Sina nhận định.
Vì vậy, cần có thêm những tác phẩm tạo ảnh hưởng tác động tích cực đến xã hội, chứ không chỉ là mua vui, rồi phóng túng chạy theo thị hiếu tầm thường hay mục tiêu lợi nhuận, để rồi xây lâu đài cát cho ngành phim ảnh Trung Quốc.
Di Hy
