Thể loại: Tâm lý
Đạo diễn: Simon Stone
Diễn viên: Ralph Fiennes, Carey Mulligan, Lily James, Ken Stott, Johnny Flynn
Đánh giá: 8/10
The Dig được chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết cùng tên của tác giả John Preston. Tác phẩm tái hiện sự kiện có thật trong lịch sử: cuộc khai quật di tích Sutton Hoo tại vùng Suffolk, miền Đông nước Anh giai đoạn 1939.
Tại đây, các nhà khảo cổ và chuyên gia khai quật đã khám phá ra hai mộ thuyền gần như còn nguyên vẹn của người Anglo-Saxon, có niên đại từ thế kỷ VI sau Công nguyên. Đây được coi là một trong những khám phá khảo cổ lớn nhất trong lịch sử Anh quốc, củng cố các nguồn sử liệu còn thiếu sót để tái hiện lịch sử của vương quốc miền Đông Anglia và hoàng đế Anglo-Saxon Rædwald.
Bộ phim miêu tả quá trình di tích Sutton Hoo được khám phá, bắt đầu khi góa phụ Edith May Pretty (Carey Mulligan) thuê chuyên gia khai quật di tích Basil Brown (Ralph Fiennes) để đào xới những ụ đất bí ẩn đã tồn tại lâu đời trên đất nhà mình, xem liệu rằng chúng đang ẩn chứa bí mật gì.
Xuyên suốt quá trình khai quật di tích, đời tư với những nỗi niềm riêng của từng nhân vật cũng dần được hé lộ.
Bộ phim tâm lý hấp dẫn, nhẹ nhàng và cô đọng
The Dig là bộ phim thuần tâm lý bán tiểu sử, tái hiện sự kiện khảo cổ có thật diễn ra trước thềm Thế chiến II tại Anh quốc. Với tiền đề có vẻ khô khan, đội ngũ sáng tạo đã khéo léo biến chuyển để đem đến cho khán giả một xuất phẩm hấp dẫn, nhẹ nhàng và cô đọng.
Bộ phim mở đầu nhanh gọn với cuộc gặp gỡ giữa chuyên gia khai quật Brown cùng người thuê ông - bà chủ đất Edith Pretty - để cùng khám phá những ụ đất bí hiểm quanh nhà người góa phụ. Không có bất cứ phân cảnh giới thiệu nhân vật hay bối cảnh câu chuyện nào cả, The Dig đưa khán giả thẳng vào sự kiện chính của tác phẩm. Điều này giúp tạo nên sự tò mò, khơi gợi hứng thú của người xem.
Từ đó, đội ngũ sáng tạo dẫn dắt khán giả vào chuyến hành trình khám phá chân thực nhưng không kém phần hấp dẫn. Không đi sâu vào các yếu tố học thuật khô khan, giáo điều, quá trình khai quật khu đất trong The Dig được miêu tả khéo léo như một chuyến phiêu lưu tìm kiếm kho báu nhẹ nhàng của hai nhân vật cùng sở hữu khát khao khám phá tri thức đầy nhiệt thành và hứng khởi.
The Dig là bộ phim tâm lý mang đậm tính hiện thực về ngành khảo cổ.
Không cần thiết phải xông pha trèo đèo, lội suối hay mạo hiểm đột nhập vào các hầm mộ cổ xưa đầy cạm bẫy giống như các huyền thoại màn ảnh như Indiana Jones hay Lara Croft, hành trình “phiêu lưu” đơn giản là những hoạt động đời thường khá đơn giản và cụ thể của một chuyên gia khai quật di tích: chuẩn bị đồ nghề, nhân sự hỗ trợ, khoanh vùng khu vực khai quật và… đào đất. Mỗi mét đất đào sâu thêm, mỗi di vật nhỏ được tìm thấy lại đánh dấu một bước tiến quan trọng cho cả cuộc hành trình.
Nghe có vẻ đơn điệu và nhàm chán, nhưng The Dig đã thành công trong việc biến từng chi tiết nhỏ thành những điểm nhấn thú vị, giúp giữ chân khán giả dõi theo diễn biến. Bộ phim đem đến các nội dung diễn giải ngắn gọn, cô đọng vừa đủ để khán giả biết được ý nghĩa và tầm quan trọng của chi tiết được khám phá, chứ không mất thời gian kể lể về kiến thức học thuật ngoài luồng một cách khuôn mẫu, giáo điều.
Điều này giúp khán giả có cơ hội kết nối với các sự kiện và nhân vật dễ dàng hơn, cảm nhận rõ niềm hứng khởi mỗi khi nhóm nhân vật đạt thêm thành tựu mới, hay sự căng thẳng, áp lực trước những vấn đề, thử thách phát sinh.
Cuộc phiêu lưu rất đời thường và nhẹ nhàng vì vậy mà trở nên hấp dẫn hơn khi khán giả thấy như chính bản thân đang được tham dự trực tiếp, chứ không chỉ là đối tượng theo dõi gián tiếp bên ngoài với những phi vụ tìm kho báu đầy hư cấu hay những khám phá lịch sử vĩ đại nhưng xa lạ.
Bên cạnh việc miêu tả quá trình khai quật di tích, The Dig không quên dành thời lượng để giới thiệu và xây dựng mối quan hệ giữa các nhân vật. Phim không quá sa đà vào yếu tố tâm lý, chỉ cần những chi tiết nhỏ nhưng tinh tế, hợp lý để khắc họa nhân vật. Mối quan hệ giữa từng cá nhân được thể hiện một cách tự nhiên, cô đọng qua hoạt động tương tác đơn giản, cụ thể được lựa chọn khéo léo, có tính biểu tượng và gợi mở cao.
Từ đó, The Dig dần không chỉ miêu tả lại cuộc khai quật di tích ngoài thực địa, mà còn đào sâu vào nỗi niềm day dứt trên trong các nhân vật - những cá nhân đơn độc bị mắc kẹt với lý tưởng của riêng mỗi người.
Hành trình khai quật nỗi niềm bên trong từng nhân vật
Đến nửa sau của tác phẩm khi kho báu đã được hé lộ, The Dig chuyển hướng sang khai thác một bí mật khác, ẩn trong hệ thống nhân vật của tác phẩm.
Hệ thống nhân vật của bộ phim ngày càng mở rộng đông đảo, và đến giữa phim, Edith Pretty và Basil Brown không còn là nhân vật chính duy nhất. Các nhân vật phụ bắt đầu được mở rộng đất diễn, xây dựng hoàn cảnh và diễn biến tâm lý chi tiết, với những mối quan hệ được khắc họa rõ nét hơn.
Từng lớp tâm lý của các nhân vật được bóc tách khéo léo sau hành trình khai quật.
The Dig sở hữu hệ thống nhân vật đa dạng và được xây dựng rất chi tiết, có chiều sâu và điểm nhấn. Chỉ qua một vài chi tiết nhỏ nhưng đắt giá, bộ phim khắc họa được một hình mẫu nhân vật khá đầy đủ với những nét riêng khá đặc trưng.
Từ hai nhân vật chính Edith Pretty và Basil Brown, cho đến bà vợ già ít học nhưng thương chồng May Brown (Monica Dolan), hay cậu bé Robert Pretty (Archie Barnes) hoạt bát, lanh lợi, cùng những thành viên của đội khảo cổ mỗi người một vẻ, một nét cá tính… Nhân vật nào cũng hiện lên một cách chân thực và rõ nét, tạo nên bức tranh xã hội Anh quốc thời bấy giờ đa dạng, phong phú.
Hơn thế, mỗi nhân vật trong phim còn được khéo léo xây dựng với nỗi niềm riêng của bản thân. Mỗi người trong số họ dường như đang mắc kẹt và lạc lõng trong các mối quan hệ của chính mình, với những lý tưởng không thể bộc lộ.
Bà chủ nhà Edith Pretty từ đầu đến cuối luôn là một góa phụ nhã nhặn, lặng lẽ, sống cô độc bên cậu con trai khi chồng mất. Xuyên suốt bộ phim, khán giả dần khám phá thêm hoàn cảnh quá khứ của nhân vật, để rồi dần nhận ra bên dưới con người kia là một tâm hồn khao khát tự do, khám phá tri thức.
Basil Brown là người đàn ông uyên bác nhưng khiêm nhường, dành trọn cuộc đời và sự nghiệp cho ngành khảo cổ và thiên văn học. Ông đam mê học hỏi, nhưng bản thân người vợ già May dù rất mực hiền hậu, thương yêu chồng lại chẳng thể chia sẻ được với ông những điều trên trong cuộc sống thường ngày.
Mỗi cá nhân trong phim dường như đều mắc kẹt trong lý tưởng của họ.
Trớ trêu thay, Edith và Basil là hai người xa lạ, tình cờ gặp gỡ với vai trò cộng tác, rồi vô tình kết nối với nhau rất tự nhiên bằng sự đồng điệu trong tâm hồn của những con người cùng khao khát tri thức, khám phá. Cậu bé Robert bên Basil như được cảm nhận tình phụ tử, tuy đơn giản nhưng cũng đủ ấm áp và đáng nhớ.
Điều tương tự cũng xảy ra với các nhân vật khác trong phim. Mỗi nhân vật đều có lý tưởng của riêng bản thân, và lý tưởng đó như đều lạc lõng trong các mối quan hệ nội tại của họ. Những mảnh ghép phù hợp chỉ có thể kết nối một cách hờ hững nhất định, chẳng thể hoàn toàn liền mạch hay đồng nhất một cách hoàn chỉnh.
Đó là bi kịch của những con người hiện hữu trong The Dig. Mỗi nhân vật đều có nỗi niềm day dứt riêng mà khán giả có thể dễ dàng cảm nhận được. Nhưng cũng từ đó mà bản thân mỗi người lại có thể tự vượt qua chính mình để trưởng thành hơn, chín chắn hơn, thấu hiểu lẫn nhau nhiều hơn.
Hình ảnh và âm nhạc cuốn hút
Không chỉ sở hữu kịch bản hấp dẫn, cô đọng và có chiều sâu, The Dig còn lôi cuốn khán giả nhờ phần hình ảnh và âm nhạc ấn tượng.
Bộ phim đem đến cho khán giả những khung hình đẹp mắt thể hiện trọn vẹn vẻ đẹp thanh bình của vùng đồng quê Anh quốc những năm 1930. Bối cảnh phim không quá đa dạng, nhưng không gây nhàm chán, với những góc quay giàu ý tứ giúp làm nổi bật lên sự cô đơn, lạc lõng của các nhân vật trong phim.
Bộ phim có phần hình ảnh và âm nhạc xuất sắc, với sự góp mặt của những diễn viên hàng đầu Anh quốc.
Phần âm nhạc du dương, nhẹ nhàng kết hợp hài hòa với phần hình ảnh, giúp tạo nên điểm nhấn hình - âm có tính thống nhất cao, tính thẩm mỹ phù hợp với bối cảnh. Điều này giúp nâng tầm trải nghiệm của khán giả khi theo dõi The Dig, giúp người xem như đượcđắm mình trong bối cảnh phim một cách tự nhiên.
Quy tụ dàn diễn viên thực lực đến từ Anh quốc như Ralph Fiennes, Carey Mulligan, Lily James, Ken Stott, Johnny Flynn, diễn xuất trong phim không có điểm gì để chê khi các nhân vật đều được thể hiện trọn vẹn với điểm nhấn riêng, để lại ấn tượng tốt cho khán giả.
Nếu phải nói về điểm trừ của The Dig thì có lẽ một vài tuyến nhân vật có bước phát triển hoàn cảnh, cá tính còn vội vàng, chưa thuyết phục như các khác. Tổng thể bộ phim duy trì một tiết tấu chung nhẹ nhàng xuyên suốt, không có điểm nhấn cao trào đáng kể. Điều này có thể khiến khán giả cảm thấy khó thỏa mãn về cảm xúc.
Nhẹ nhàng, cô đọng và day dứt, The Dig là một tác phẩm tâm lý chất lượng, vừa đảm bảo tính giải trí, vừa có chiều sâu và đáng suy ngẫm. Bất cứ ai cũng có thể thưởng thức tác phẩm để có được những phút giây thả lỏng tâm trí thư thái và đáng giá.
