Di tích lịch sử văn hóa đền Thánh Nguyễn đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia vào năm 1989.
Đền thờ Thánh Nguyễn ở Đàm Xá từ lâu đã nổi danh là một trong những ngôi đền linh thiêng trên vùng đất Gia Viễn, được xưng tụng là một trong “Hoa Lư tứ trấn”. Tổng thể công trình nằm trên mảnh đất hơn 4.000m2 được xây dựng theo kiểu “Nội công ngoại quốc”, “Tiền nhất hậu cung” với lối kiến trúc rất độc đáo và cổ kính thời Hậu Lê. Di tích lịch sử văn hóa đền Thánh Nguyễn đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia vào năm 1989.
Để thể hiện lòng tôn kính, thành thông lệ tại đền Thánh Nguyễn, nhân dân tổ chức lễ hội trong các ngày mùng 8 - 10/3 âm lịch hàng năm. Lễ hội truyền thống đền Thánh Nguyễn mang đậm tính lễ hội lịch sử, văn hóa gắn liền với cuộc đời, sự nghiệp và truyền thuyết về Thiền sư Nguyễn Minh Không, giữ một vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống văn hóa, tinh thần của người dân Cố đô, thể hiện sự gắn kết cộng đồng dân cư.
Nằm trong khuôn khổ lễ hội, tại Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia đền Thánh Nguyễn đã diễn ra các nghi lễ truyền thống như: Lễ mở cửa đền; lễ mộc dục; tế cáo yết; lễ rước bách thần; dâng hương… nhằm thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” tưởng nhớ và tri ân công lao to lớn của Thiền sư Nguyễn Minh Không trong tiến trình lịch sử dân tộc.
Phần hội gồm các hoạt động văn hóa độc đáo, mang đậm dấu ấn gắn liền với những đóng góp to lớn của Thiền sư Nguyễn Minh Không trong sự nghiệp y học của dân tộc như: Phiên chợ làng Điếm; biểu diễn nghệ thuật yoga; trải nghiệm tour du lịch “Tìm về cội nguồn Đức Thánh Nguyễn”; đua thuyền; các trò chơi dân gian…
Anh Tú
