Theo thông tin từ nghệ sĩ múa Tạ Thùy Chi, bố của cô, GS. NSND Tạ Bôn đã qua đời ở tuổi 83 vào sau thời gian chống chọi với ung thư tụy vào 21h5’ tối ngày 19-4.
GS. NSND Tạ Bôn (1942-2024). Ảnh: GĐCC
GS. NSND Tạ Bôn sinh năm 1942 tại Thường Tín, Hà Tây trong một gia đình âm nhạc.
Cha GS. NSND Tạ Bôn là nhạc sĩ Tạ Phước, hiệu trưởng đầu tiên của Trường Âm nhạc Việt Nam (Nhạc viện à Nội ngày nay). Các anh em của ông đều theo nghiệp đàn dây là Tạ Tuấn, Tạ Đôn (violon), Tạ Huấn (cello).
GS.NSND Tạ Bôn bắt đầu học violon với cha ngay từ năm 5 tuổi.
Năm 1954, khi mới 12 tuổi, GS.NSND Tạ Bôn đã đi du học Trung cấp âm nhạc khoa violon ở Nhạc viện Bắc Kinh, Trung Quốc.
Năm 1958, ông được chọn đi thi Concours violon Enescu tại Bucharest (Romania) và đã nhận được bằng danh dự Diplome. Ông là nghệ sĩ Việt Nam đầu tiên tham dự một concours âm nhạc quốc tế.
Cũng trong năm 1958, sau khi tốt nghiệp trung cấp Nhạc viện Bắc Kinh, ông tiếp tục được cử sang học đại học Nhạc viện Tchaikovsky ở Moskva.
Năm 1962, GS.NSND Tạ Bôn nhận Huy chương bạc violon tại Liên hoan Thanh niên Sinh viên Thế giới tổ chức ở Helsinki ( Phần Lan ).
Năm 1964, sau khi tốt nghiệp đại học, ông trở về giảng dạy tại Trường Âm nhạc Việt Nam (lúc này đang sơ tán ở Hà Bắc).
GS.NSND Tạ Bôn thuở trẻ
Từ năm 1965 đến 1968, GS.NSND Tạ Bôn tiếp tục học Nghiên cứu sinh tại Nhạc viện Tchaikovsky.
Năm 1968, GS. NSND Tạ Bôn trở về giảng dạy violon tại Trường Âm nhạc Việt Nam, từng giữ chức Phó Giám đốc Nhạc viện Hà Nội.
Năm 1991, ông vào công tác Nhà hát Giao hưởng – Vũ kịch .HCM, giảng dạy tại Nhạc viện TP.HCM.
Trong thời gian học tập tại Nhạc viện, GS. NSND Tạ Bôn đã được giới chuyên môn và truyền thông Moskva đánh giá cao.
Ông đã biểu diễn tại nhiều miền ở Việt Nam và ở các nước Nga, Trung Quốc, Phần Lan, Rumani, Cuba, Tiệp Khắc, Hungary, Bungary, Campuchia…
Với uy tín của mình, ông đã ba lần được mời làm giám khảo cuộc thi quốc tế P.I Tchaikosky (Nga 1978, 1982, 1986 ), hai lần là khách mời danh dự cuộc thi quốc tế J.S Bach (Đức 1980, 1984).
Từ năm 1968, sau khi trở về giảng dạy tại Nhạc viện Hà Nội cùng với giáo sư Bích Ngọc và các giảng viên khác, GS.NSND Tạ Bôn đã góp phần xây dựng giảng dạy nhiều thế hệ nghệ sĩ violon. Nhiều học trò của ông đã trở thành những thành viên nòng cốt của dàn dây Dàn nhạc Giao hưởng Quốc gia Việt Nam.
Năm 1991, ông biên chế tại Nhà hát Giao hưởng Vũ kịch Thành phố Hồ Chí Minh và tiếp tục đào tạo nhiều thế hệ nghệ sĩ tại Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh.
Những học trò của ông nhiều người đã thành danh, đoạt nhiều giải thưởng quốc tế như: Đỗ Phương Như (giải nhì cuộc thi violon quốc tế tại Đức (1990), giải nhì tại Pháp, giải nhất tứ tấu tại Leningrad), Tạ Đôn (nhà giáo ưu tú, hiệu phó trường Văn hóa nghệ thuật Quân đội), Đỗ Xuân Tùng (trưởng phòng Đào tạo Nhạc viện Hà Nội), Nguyễn Anh Giang (trưởng bộ môn violon Nhạc viện TP Hồ Chí Minh), Bùi Công Duy, Tạ Tôn…
Năm 1992, GS.NSND Tạ Bôn là solist trong chương trình Nhạc giao hưởng vòng quanh đất nước.
Năm 1999 làm cố vấn cho Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam trong chuyến biểu diễn ở Thượng Hải – Trung Quốc.
Từ năm 1994 đến 2006, ông là Trưởng đoàn Giao hưởng của Nhà hát. Từ 2007, ông trở thành Cố vấn nghệ thuật của Nhà hát. Ngoài công tác biểu diễn và chịu trách nhiệm nghệ thuật, ông còn dàn dựng một số tác phẩm cho đàn dây.
Nghệ sĩ Tạ Bôn đã có nhiều đóng góp lớn trong việc phát triển nền âm nhạc Việt Nam.
Năm 1984, ông được Nhà nước phong tặng học hàm Phó giáo sư và danh hiệu NSƯT
Năm 1991, Tạ Bôn cùng với giáo sư Bích Ngọc (chồng NSND Trà Giang), trở thành giáo sư violon đầu tiên ở Việt Nam.
Năm 2001, nghệ sĩ Tạ Bôn được phong tặng danh hiệu NSND.
Gia đình vợ chồng GS.TS.NSND-Tạ Bôn-Kim Dung. Ảnh: TL
Gia đình GS.TS.NSND Tạ Bôn là một gia đình nghệ thuật nổi tiếng. Vợ ông là NSƯT, NGND Kim Dung. Con gái ông, Tạ Thùy Chi là một nghệ sĩ múa, hiện nay đang làm giảng viên múa của Trường Múa tp.hcm. Con trai ông, Tạ Tôn, cũng là một nghệ sĩ violon, đã tốt nghiệp master tại Đại học Houston.
THĂNG BÌNH
