Theo Bộ GD&ĐT, đề thi tốt nghiệp THPT quốc gia năm 2024 môn Ngữ văn giữ ổn định như năm ngoái; phù hợp với các mục tiêu của Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông và đảm khoa học, chính xác theo chuẩn kiến thức, kỹ năng của Chương trình giáo dục phổ thông 2006. Tuy nhiên, đề thi năm 2024 cũng sẽ có độ phân hóa cao hơn, đặc biệt là các câu hỏi ở cấp độ vận dụng và vận dụng cao.
Cụ thể, cấu trúc đề thi giữ nguyên hai phần là: Đọc hiểu (3 điểm), Làm văn (7 điểm) bao gồm hai câu: Nghị luận xã hội (2 điểm) và Nghị luận văn học (5 điểm).
Trước đó, trong tháng 3/2024, Bộ GD&ĐT đã chính thức công bố đề thi minh họa cho các môn trong ỳ thi Tốt nghiệp THPT Quốc gia 2024. Trong đó, nhận được sự quan tâm nhất của các sĩ chính là đề thi minh họa môn Ngữ văn.
Chi tiết Đề thi minh họa tốt nghiệp THPT năm 2024 môn Ngữ văn.
Nhìn chung, đề thi minh họa tốt nghiệp THPT năm 2024 về cơ bản giữ ổn định cấu trúc như kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023. Cụ thể, phần Đọc hiểu gồm ngữ liệu đọc hiểu là một đoạn thơ, nằm ngoài chương trình sách giáo khoa phổ thông là bài Những Đám Mây Cuối Trời của nhà thơ Đoàn Văn Mật, sau đó là 4 câu hỏi đọc hiểu, được phân loại theo các cấp độ tăng dần.
Còn câu Nghị luận văn học yêu cầu thí sinh phân tích đoạn trích trong tác phẩm Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông? của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường. Từ đó, nhận xét tình cảm của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đối với sông Hương được thể hiện trong đoạn trích.
Để có cơ hội đạt điểm số cao trong môn thi Ngữ văn, TS Trịnh Thu Tuyết (nguyên giáo viên ngữ văn, Trường THPT Chu Văn An, Hà Nội) hướng dẫn phần Đọc hiểu luôn gồm một ngữ liệu đọc hiểu và 4 câu hỏi đọc hiểu được sắp xếp theo các cấp độ nhận thức từ nhận biết, thông hiểu, vận dụng tới vận dụng cao. Vì vậy thí sinh cần nhận ra những tín hiệu của từng loại câu hỏi để có phương pháp trả lời phù hợp, tránh trả lời thừa hoặc thiếu.
Câu hỏi vận dụng cao thường yêu cầu thể hiện cảm xúc, suy nghĩ, thái độ và nhất là quan điểm cá nhân trước một nhận định, thông điệp, vấn đề đặt ra trong văn bản đọc hiểu. Với dạng câu hỏi yêu cầu thể hiện cảm xúc, suy nghĩ về một hiện tượng, sự việc… học sinh cần trả lời ngắn gọn, chân thành, trung thực những suy nghĩ, xúc cảm cá nhân, tránh khuôn mẫu, sáo rỗng, hô khẩu hiệu…
Bài nghị luận văn học chiếm quỹ điểm cao nhất trong đề thi, đòi hỏi các em dành nhiều nhất thời gian và tâm sức. Cần xác định chính xác yêu cầu nghị luận thể hiện trong câu lệnh của đề bài, và theo mô hình đề những năm gần đây, đề bài thường có hai câu lệnh.
Câu lệnh chính thường yêu cầu phân tích hoặc cảm nhận một đoạn văn bản đã học trong chương trình sách giáo khoa lớp 12, câu lệnh phụ thường yêu cầu từ sự phân tích, cảm nhận đó, rút ra nhận xét một giá trị về nội dung hoặc nghệ thuật cụ thể trong văn bản, đoạn văn bản.
Sau khi đã xác định yêu cầu nghị luận, các em nên phác thảo sơ lược hướng triển khai nội dung nghị luận để quá trình viết không lan man hoặc sơ sài, thiếu ý.
Ngọc Châu
